Katedra Psychologii
Prof. dr hab. Elżbieta Dryll
Najważniejszą dziedziną prac badawczych jest psychologia wychowawcza, a szczególnie proces wychowania w środowisku rodzinnym. Tego zagadnienia dotyczyła zarówno praca doktorska (wydana w roku 1995 formie książkowej – Trudności wychowawcze: Analiza interakcji matka-dziecko w sytuacjach konfliktowych, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego), jak i książka z roku 2001 będąca podstawą habilitacji (Interakcja wychowawcza Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN) czy inna, z roku 2013, będąca podstawą przewodu o nadanie tytułu profesorskiego (Wrastanie w kulturę: Transmisja narracji w wychowaniu rodzinnym, Warszawa: ENETEIA).
Najnowszym tematem szczegółowym w ramach psychologii rodzinnej i wychowawczej jest transmisja międzypokoleniowa mądrości życiowej – seria badań pod wspólnym tytułem „List do wnuka”. Część z nich została już opublikowana, część wymaga opracowania i opublikowania. Seria ta realizowana jest we współpracy z badaczami z USA, Niemiec i Czech.
Dotyczą one różnic międzykulturowych zarówno w treści i sposobie formułowania przesłania mądrościowego seniorów, jak i jego recepcji przez pokolenia „wnuków”.
Drugą ważną dziedziną aktualnych prac są zagadnienia ogólnie związane z procesem wychowawczym. Tej sprawie poświęcone było ogólnopolskie seminarium „Psychologia wychowawcza: Teorie” (w roku 2018). Jego owocem publikacyjnym był numer czasopisma Psychologia Wychowawcza (prof. Elżbieta Dryll jest członkiem kolegium redakcyjnego).
Badania prezentowane w pracach mają charakter ilościowy, ale nowsze zawierają metody mieszane z uwzględnieniem semantycznej analizy narracji – sposobu badania tekstu opisanego m. in. w artykule z roku 1996 Badanie treści etosu rodzinnego poprzez analizę narracji (Kwartalnik Polskiej Psychologii Rozwojowej 1, 33-52), z roku 2000 – Analiza treści i analiza narracji w badaniach psychologii wychowawczej (W: M. Straś-Romanowska (red). Metody jakościowe w psychologii współczesnej, s. 141-152. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego), z roku 2005 – Semantyczna analiza narracji – metoda łącząca walory podejścia jakościowego i ilościowego (W: E. Chmielnicka-Kuter, M. Puchalska-Wasyl przy współpracy P. Oleś (red.) Polifonia osobowości: Aktualne problemy psychologii narracji, s. 205-225. Lublin: Wydawnictwo KUL). Badaniom narracyjnym na inne tematy, związane nie tylko z wychowaniem, poświęcone są trzy prace zbiorowe pod redakcją: z roku 2004 wraz z Anną Cierpką Narracja: Koncepcje i badania psychologiczne (Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN), z roku 2011 wraz z Anna Cierpką Psychologia Narracyjna: Tożsamość dialogowość pogranicza (Warszawa: ENETEIA) i najnowsza w druku wraz z Anną Cierpką i Karoliną Małek Psychologia narracyjna o mądrości miłości i cierpieniu (Warszawa: Liberi Libri). Prace te są owocem trzech z siedmiu zainicjowanych przez nas konferencji narracyjnych, które organizują rotacyjnie różne ośrodki krajowe.
Elżbieta Dryll (0000-0003-4737-4758) (orcid.org)
Polska Bibliografia Naukowa (nauka.gov.pl)
Wykaz najważniejszych publikacji z ostatnich lat
- Dryll, E. (2024 w druku). Którędy dalej: Głos w dyskusji nad podejściem historycznym w psychologii rozwoju człowieka. Psychologia Rozwojowa
- Dryll, E., Cierpka, A. (2024). List do wnuka: Charakterystyka psychologiczna autorów przekazów mądrościowych. W: M. Kielar-Turska (red). Starość jak ją widzi psychologia: Zagrożenia możliwości wspomaganie (s. 195- 215). Kraków: Wydawnictwo UJ. link do książki
- Dryll, E., Cierpka, A. (2023). Narracja autobiograficzna w biegu życia. Człowiek I Społeczeństwo, 56, 23–43 link do artykułu
- Dryll, E., (2022). Kulturowe otoczenie sytemu rodzinnego: Spojrzenie wstecz. Psychologia Wychowawcza, 67 (25), 66-87 DOI: 10.5604/01.3001.0016.2331 link do artykułu
- Dryll, E. (2022). Rodzina w systemie społecznym: Klasyczne teorie i badania psychologii międzykulturowej. Psychologia Wychowawcza, 66 (24), 36-59 http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0016.0963
- Dryll, E., Cierpka, A., Małek, K. (2021). (Red.), Psychologia narracyjna o mądrości miłości i cierpieniu. Warszawa: Liberi Libri.
- Dryll, E. (2021). Individual work. In: G. Katra, E. Sokołowska (eds.), The Role and Tasks of the Psychologist in a Contemporary School (p.141-153). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
- Dryll, E. (2021). List od dziadka – recepcja przekazu mądrościowego seniorów (wstępna analiza ilościowa). W: E. Dryll, A. Cierpka, K. Małek (red.). Psychologia narracyjna o mądrości miłości i cierpieniu (s. 79-100). Warszawa: Liberi Libri. https://doi.org/10.47943/lib.9788363487461
- Drężek, P., Dryll, E. (2021). List od dziadka – analiza jakościowa odpowiedzi na przeslanie mądrościowe seniorów. W: E. Dryll, A. Cierpka, K. Małek (red.). Psychologia narracyjna o mądrości miłości i cierpieniu (s. 101-118). Warszawa: Liberi Libri.
- Dryll, E. (2019). “Upbringing” in the social constructionism paradigm. Educational Psychology Special Issue 2019, 4 – 13.
- Tokarska, U., Dryll, E., Cierpka, A. (2019). Letter to a grandchild as a narrative tool of older adults’ biographical experience exploration. Narrative Inquiry, 29(1), 29 – 49 doi: https://doi.org/10.1075/ni.18049.tok
- Dryll, E., Cierpka, A., Tokarska, U. (2019). Wartości w okresie późnej dorosłości a mądrość przekazywana w „liście do wnuka”. W: M. Kielar-Turska (red.). Starość jak ją widzi psychologia: Siła umysłu w starości, s. 485 – 511. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
- Dryll, E., Tokarska, U., Cierpka, A. (2018). Temporal perspective and the transmission of life experience in senility. Educational Psychology Special Issue 2018, 19 – 39.
- Dryll, E. (2013). Wrastanie w kulturę: Transmisja narracji w wychowaniu rodzinnym. Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
- Budziszewska, M., Dryll, E. (2013). Narratives about relationships with parents from the perspective of middle-aged and older adults. Journal of Social and Personal Relationships, 30(3), 217-236. DOI 10.1177/0265407512453785
- Dryll, E. (2012). Rodzinne środowisko wychowawcze w ujęciu psychologii narracyjnej. Psychologia Wychowawcza, 1, 7-23.
- Dryll, E. (2010). Wielkie i małe narracje w życiu człowieka. W: M. Straś-Romanowska, B. Bartosz, M. Żurko (red.), Badania narracyjne w psychologii, s. 163-182. Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Wykaz udziału w konferencjach: tutaj
Publikacje o charakterze dydaktycznym (podręcznikowym):
Dryll, E. (2020). Praca psychologów wychowawczych z rodzicami i rodziną. W: H. Liberska, J. Trempała, (red), Psychologia wychowania: Wybrane problemy, s. 306 – 317. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 978-83-01018002-7.
Dryll, E. (2014). Narracje rodzinne. W: I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny, s. 73-93. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
Dryll, E. (2010). Charakterystyka środowiska szkolnego. W: G. Katra, E. Sokołowska (red.), Rola i zadania psychologa we współczesnej szkole, s. 33-44. Warszawa: Wolters Kluwer Polska. (obecnie także w druku w języku angielskim – Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego).
Dryll, E. (2010). Praca indywidualna. W: G. Katra, E. Sokołowska (red.), Rola i zadania psychologa we współczesnej szkole, s. 141-151. Warszawa: Wolters Kluwer Polska. (obecnie także w druku w języku angielskim – Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego).
Opieka nad pracami magisterskimi i doktorskimi:
- 70 obronionych prac magisterskich (3 w toku) w tym jedna nagrodzona w konkursie ogólnopolskim, jedna nagrodzona w konkursie uniwersyteckim, kolejna nagrodzona w konkursie wydziałowym
- 6 obronionych prac doktorskich (1 w toku) w tym dwie z wyróżnieniem
